PRESUDA Osporeno produženje roka za geološka istraživanja u Jezeru

Centar za životnu sredinu i Udruženje građana “Dolina Plive” iz Jezera osporili su rješenje Ministarstva energetike i rudarstva Republike Srpske kojim se investitoru “SNK Metali” d.o.o. Bijeljina odobrava produženje istražnog roka za izvođenje detaljnih geoloških istraživanja olova, cinka, bakra, barita i pratećih metala na istražnom prostoru “Jezero”, u istoimenoj opštini.

U presudi Okružnog suda u Banjaluci ukazano je da je Ministarstvo, između ostalog, produžilo istražni rok za navedeni projekat na osnovu paušalnih tvrdnji o stepenu realizacije geoloških istraživanja, jer zakonski uslov od najmanje 75 odsto realizovanih istraživanja nije ničim dokazan.

-Sud je utvrdio da su u poništenom rješenju izostali i drugi bitni podaci, kao što su naziv projekta, koordinate, najveća količina mineralne sirovine koja se može izuzeti s ciljem ispitivanja, uslovi i ograničenja kojih se treba pridržavati, visina naknade, rok za podnošenje izvještaja o sprovedenom istraživanju, te obaveza dovođenja zemljišta u prvobitno stanje – navode iz Centra.

Pored ovoga, u vezi sa istim projektom, ovaj sud je istovremeno donio i pozitivnu presudu u korist Tihomira Dakića, predsjednika Centra za životnu sredinu, koji je tužbu podnio u svojstvu fizičkog lica, u predmetu vezanom za slobodan pristup informacijama.

Kako navode, pozitivna odluka suda je uslijedila nakon dugotrajnog sporenja oko dostave projektne dokumentacije, te se očekuje objava traženih informacija koje bi dodatno rasvijetlile ovaj projekat.

– Sud je još jednom presudio u korist građana, tj. u korist interesovanja javnosti i prava svakog građanina i građanke da dobije podatke koji su od javnog značaja. Ovo je još jedna potvrda da bi sve institucije morale da poštuju Zakon o slobodni pristupa informacijama. Očekujem od Ministarstva da će ispoštovati još jednu od presuda suda koja je u korist građana – rekao je Dakić.

Mirela Hajder, članica Udruženja građana “Dolina Plive” iz Jezera, ističe da su podnijeli tužbe i pojedinačno i kao udruženje građana u vezi s ovim slučajem.

-Nadamo se da će se u kratkom vremenskom roku konačno ispoštovati želja stanovnika Jezera i da će se odustati od istraživanja, kao i od potencijalne eksploatacije bilo kakvih rizičnih sirovina na vodom bogatom području! Pliva je od velike važnosti za opstanak i razvoj turizma, ne samo u našoj opštini, nego i u regiji. Tražimo i zahtjevamo od  opštinskih predstavnika, koje je birao narod Jezera, da ispoštuju odluku svih građana i da stanu u zaštitu životne sredine, jer nam je jedini cilj zaštititi prirodu, kao i opstanak i unaprijeđenje naše opštine”, rekla je Hajder. Ističe da su srećni zbog ove presude, koja im ulijeva nadu da će čitav sliv rijeke Plive, pa tako i sama opština Jezero, biti zaštićeni.

– Sada imamo sudsku presudu koja nam daje za pravo da sačuvamo životnu sredinu i nastavimo živjeti u svom, i na svom. Borba za spas Plive i Jezera, vrijedna je još većih napora i borbe. To je borba za nas i našu djecu te zdrav život. Ohrabreni smo i nastavljamo bitku! – istakla je Hajder.

Napomenula je da zaštitu očekuju i od lokalne vlasti koja se, kako je rekla, u tom pravcu već više puta pravilno postavljala, ali je, ističe, “viši nivo vlasti nije poštivao”.

Naime, kako ističu iz Centra, u izmjenama i dopunama Zakona o geološkim istraživanjima RS zakona sporno je, između ostalog, nedostajanje podataka o maksimalno dozvoljenim količinama  rude koja se može uzeti tokom istraživanja, a koje su u prethodnom zakonu bile ograničene, zbog čega je, između ostalih spornih odredbi, Centar za životnu sredinu podnio Ustavnom sudu RS inicijativu za ocjenu ustavnosti, koja nije prihvaćena.

– Kako se u novom zakonskom rješenju, čiju ustavnost pri tom Ustavni sud Republike Srpske nije cijenio, predviđa izuzimanje količina koje graniče sa eksploatacijom, proporcionalnost između tih količina i zaštite prava na zdravu životnu sredinu je od suštinske važnosti kako u ovoj stvari, tako i uopšte kod primjene novog zakona – upozorio je Redžib Skomorac, pravni savjetnik u Centru za životnu sredinu.