Danas je Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope

Na današnji dan, 9. maja 1945. godine je sovjetski maršal Žukov u ime Saveznika ratifikovao sporazum o kapitualciji nacističke Njemačke koju je dan ranije u ime Trećeg rajha potpisao feldmaršal Vilhelm Kajtel.

Iako je rat zvanično završen tek nekoliko mjeseci kasnije, nakon bacanja atomskih bombi na Hirošimu i Nagasaki, 9. maj se u brojnim zemljama svijeta slavi kao dan kada je pobijeđen fašizam.

Godine 1945. su se dogodila dva odvojena događaja na kojima je Njemačka potpisala kapitulaciju. Prva kapitulacija je potpisana u Reimsu 7. maja, a stupila je na snagu 8. maja što se i danas u većini evropskih zemalja slavi kao Pobjeda na Dan Evrope.

Staljin potpisanu kapitulaciju nije smatrao vjerodostojnom jer je vjerovao kako njemačku kapitulaciju treba prihvatiti isključivo izaslanik vrhovne komande Sovjetskog saveza i da ona treba biti potpisana u Berlinu, glavnom gradu Njemačke.

Zbog toga je organizovana još jedna ceremonija u predgrađu Berlina u večernjim satima, kada je u Moskvi već svanuo 9. maj. Feldmaršal Vilhem Kajtel je zvanično pred maršalom Žukov-om proglasio predaju nacističkih snaga u glavnom štabu sovjetske vojske u Berlinu-Karlshorst-u.

9. maj se uglavnom slavi u zemljama bivšeg Sovjetskog saveza i državama bivšeg istočnog bloka. U Rusiji, ‘Dan pobjede’ predstavlja najpopularniji državni praznik koji se obilježava vojnim paradama i komemorativnim maršom tokom kojeg se potomci nastradalih prisjećaju svojih predaka i odaju im počast.

Dan Evrope

Osim pobjede nad fašizmom, 9. maja obilježava i Dan Evrope. Na taj datum 1950. godine je Robert Schuman, tadašnji ministar vanjskih poslova Francuske, predstavio prijedlog formiranja Evropske zajednice za ugalj i čelik, što se smatra početkom formiranja sadašnje Evropske Unije.

Frontslobode