DANAS U NSRS: Zakon o imunitetu ili “Kineski zid” za funkcionere Srpske?
Novim zakonom, ukoliko se usvoji, funkcioneri izvršne vlasti u Srpskoj mogli bi biti nekažnjivi za krivična djela koja počine za vrijeme svog mandata.
Dejan RakitaNacrt zakona o imunitetu koji će se danas naći pred poslanicima Narodne Skupštine RS predviđa da najviši nosioci izvršne vlasti u Srpskoj nisu krivično ili građanski odgovorni za bilo koji postupak izvršen u okviru njihovih dužnosti!
Na taj način oni se štite, kao i nosioci zakonodavne i sudske vlasti, a razlog za njegovo donošenje iz vladajuće koalicije predvođene SNSD-om vide u postojećem zakonskom rješenju koje je još 2002.godine nametnuo tadašnji visoki predstavnik za BiH a ono predviđa mogućnost vođenja krivičnog postupka protiv nosilaca izvršne vlasti.
Jedna od spornih stvari u Nacrtu zakona koji će se danas naći u javnoj raspravi na nastavku sedme redovne sjednice NSRS je što se predviđa njegova retroaktivna primjena od 1. avgusta 2021. godine?!
Zakonom bi bili obuhvaćeni obuhvaćeni predsjednik i potpredsjednici Srpske, poslanici u Narodnoj skupštini Republike Srpske, delegati u Vijeću naroda RS, kao i članovi Vlade Republike Srpske.
Opozicionari i dio pravnih stručnjaku upozoravaju da je na sceni zloupotreba kojom bi funkcioneri izvršne vlasti mogli postati nekažnjivi za krivična djela koja počine za vrijeme svog mandata.
Šef Kluba poslanika PDP u NSRS Igor Crnadak je rekao da Nacrt zakona, kao i sam zakon, ima za cilj isključivo da vlasti u Srpskoj zaštite same sebe.
– Žele da izgrade jedan ogroman kineski zid oko sebe i da svaki funkcioner bude potpuno zaštićen. I nije im više dovoljno da kradu, nego treba da budu i zaštićeni da za to ne odgovaraju. Vlast samo sjedi i smišlja kako da popravi položaj funkcionera – rekao je Crnadak.
Transparency International u BiH (TI BIH) upozorava da Nacrt Zakona o imunitetu Republike Srpske koji će razmatrati Narodna skupština RS otvara ogroman prostor za kriminal i nekažnjavanje krivičnih djela korupcije koja počine najviši zvaničnici.
– Ovakav zakon bi amnestirao nosioce najodgovornijih izvršnih funkcija krivičnog procesuiranja za bilo kakva djela koja počine “iz svoje nadležnosti” što je suprotno svim međunarodnim standardima, zbog čega je TI BiH uputio komentare na ovaj zakon i tražio njegovo povlačenje iz dalje procedure – naglašavaju iz TI BiH.
Oni ističu da je opšta tendencija da se obim imuniteta sužava, a ovim nacrtom se taj obim proširuje i to na nosioce izvršnih funkcija – predsjednika i potpredsjednike RS, kao i članove Vlade.
– To bi dovelo do gubitka suštine samog imuniteta, budući da je opšta tendencija da se obim imuniteta sužava. Posebno je problematična retroaktivna primjena zakona što je Ustavom RS predviđeno samo kao izuzetak, i to ukoliko se utvrdi opšti interes – dodaju iz TI BiH.
Uz same komentare na Nacrt, TI BiH je narodne poslanike upozorio na potencijalne štetne posljedice po pravnu sigurnost i vladavinu prava ali i neusaglašenosti ovakvog zakonskog rješenja sa međunarodnim standardima i pozvao da se ovakvo zakonsko rješenje povuče iz daljnje procedure.
Predsjednik Srpske Milorad Dodik pozvao je ranije predlagače da uzmu u obzir njegov stav da nije potrebno ni opravdano da se Zakon o imunitetu koji je u proceduri u Narodnoj skupštini Republike Srpske u sadašnjim okolnostima primjenjuje retroaktivno.
On je u ime institucije koju predstavlja naveo da je ispravno to da ovaj zakon ide kroz redovnu proceduru, te da je njegovo donošenje potrebno zbog kontinuiranog pravnog nasilja kojeg čini lice koje nije imenovano za visokog predstavnika u skladu sa Aneksom 10 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH pokušajem nametanja zakona i s tim u vezi pokretanja krivičnih postupaka od sudova na nivou BiH.
Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić rekao je da je Nacrt zakona o imunitetu Republike Srpske nastao kao reakcija na neustavne odluke takozvanog visokog predstavnika Kristijana Šmita od 1. jula.
– Šmit se miješao u rad Narodne skupštine i onemogućio normalno odvijanje zakonodavnog procesa i funkcionisanje ustavnih institucija Republike Srpske – rekao je danas Stevandić.
Prema njegovim riječima, predloženim nacrtom zakona postavlja se vrsta temelja da se štite odluke koje su državotvorne, suverenističke.
Da li će Nacrt zakona, a kasnije i sam Zakon, jasno propisati da se odredbe zakona odnose na isključivo “državotvorne”, odnosno političke odluke funkcionera Srpske, ostaje da se vidi.