POEZIJA KOJU JE VOLIO I TESLA Na današnji dan rođen je čuveni dječiji pjesnik Jovan Jovanović-Zmaj

Tvorac srpske poezije za djecu Jovan Jovanović(/1833-1904), poznat kao Zmaj Jova ili Čika Jova Zmaj, rođen je 6. decembra 1833. godine.

Jovanović je bio jedan od najplodnijih pjesnika srpskog romantizma – završio je studije prava i medicinu, a uporedo je pokretao i uređivao brojne književne časopise.

On je 1858. godine objavio prvu pjesmu “O Gaši”, a napisao je oko 450 dječijih pjesama.

Neke od najpoznatijih njegovih pjesama su: “Al` je lep ovaj svet”, “Pačija škola”, “Materina maza”, “Taši, taši”, “Zima, zima, e pa šta je”, “Žaba čita novine”, “Ciganin hvali svoga konja”…

Pisao je i pjesme za odrasle čitaoce, među kojima su najpoznatije: “Zar ja ljubit` više ne smem”, “Moji mrtvi”, “Misleć’ na te”, “Mrtvo cveće” i “Svetli grobovi”.

Poslije vjenčanja sa suprugom Ružom 1862. godine, nastale su neke od najljepših njegovih pjesama: “Kaži mi, kaži, kako da te zovem”, “Tijo noći moje sunce spava”…

U Pešti, 1863. godine, Jovanović je pokrenuo satirični list “Zmaj”, što će postati i pjesnikov nadimak.

Poslije smrti petoro djece i supruge, Zmaj im je posvetio zbirku pjesama “Đulići uveoci”, u kojoj opisuje svoju bol.

Od 1880. godine počeo je da uređuje “Neven”, prema mnogima najbolji dječiji časopis u to vrijeme, a 1882. godine završena su izdanja “Pevanija” i “Druga pevanija”, koja obuhvataju veliki broj njegovih šaljivih i dječijih pjesama, štampanih u raznim listovima i časopisima.

Neki od najpoznatijih Zmajevih citata su: “Nije znanje – znanje znati, već je znanje – znanje dati”; “Lepši je pogreb kad ideali sahranjuju svog čoveka, nego kad čovek sahranjuje svoje ideale”; “Ako si pao, nemoj se ukaljati, ako si se ukaljao, nemoj se valjati.”

Tu su još: “Ne treba se pravdati… Opravdanje prijateljima nije potrebno, a neprijatelji vam ionako neće poverovati”; “Sećanje je lako za svakog ko ima memoriju. Zaborav je težak samo za one koji imaju srce”.

Jedan od velikih ljubitelja Zmajeve poezije bio je i veliki srpski naučnik Nikola Tesla. Tesla je preveo desetak Zmajevih pjesama na engleski jezik, smatrajući ga najvećim srpskim pjesnikom.

Teslini prevodi pjesama objavljeni su u čuvenom časopisu “Vijek”, u kojem je izašao i Teslin tekst posvećen Zmaju, gdje je za američke čitaoce napisao detaljnu biografiju velikog pjesnika i otkrio do tada neke nepoznate detalje u vezi sa počecima Zmajevog književnog rada.

Zahvaljujući Tesli, Zmaj je postao prvi srpski književnik koji je preveden i objavljen u SAD.

Jovan Jovanović Zmaj preminuo je 14. juna 1904. godine u Sremskoj Kamenici.

U njegovu čast, Matica srpska ustanovila je “Zmajevu nagradu” za poeziju na srpskom jeziku, a organizuje i “Zmajeve dečje igre” u Novom Sadu, koje važe za najveći festival za djecu u Srbiji.